Szkolenia z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy stanowią ważne narzędzie zapobiegania wypadkom przy pracy. W trosce o bezpieczeństwo w środowisku pracy należy realizować je z jak największą starannością i zaangażowaniem zarówno pracodawców jak i pracowników.
Nadrzędnym źródłem powszechnie obowiązującego prawa w Rzeczpospolitej Polskiej jest Konstytucja, która jednoznacznie wskazuje, że praca znajduje się pod ochroną Państwa, które sprawuje nadzór nad warunkami wykonywania pracy. Każdy obywatel ma prawo do ochrony zdrowia jak również bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.
1. Praca znajduje się pod ochroną Rzeczpospolitej Polskiej. Państwo sprawuje nadzór nad warunkami wykonywania pracy (Art. 24).
2. Każdy ma prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Sposób realizacji tego prawa oraz obowiązki pracodawcy określa ustawa (Art. 66).
Ustawa zasadnicza w swoich kolejnych artykułach kieruje do aktów niższego rzędu, gdzie są rozwinięte i uszczegółowione wszystkie zagadnienia z tego zakresu.
Ustawą szeroko regulującą wymagania w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy jest Kodeks Pracy. Jest to zbiór podstawowych przepisów określających prawa i obowiązki pracodawców oraz pracowników, którzy są stronami stosunku pracy. Kodeks pracy reguluje organizację układów zbiorowych i uczestnictwo w dialogu o zbiorowych stosunkach pracy. Nakłada na pracodawców obowiązek zapewnienia pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy a na pracowników obowiązek przestrzegania przepisów oraz zasad bhp.
Poniżej przedstawiam subiektywnie wybrane z Kodeksu pracy uregulowania dotyczące szeroko pojętej problematyki bezpieczeństwa i higieny pracy.
1. Pracodawca, jest obowiązany zapewnić pracownikom bezpieczne i higieniczne warunki pracy (Art. 15).
2. Pracownik jest obowiązany w szczególności:
3) przestrzegać przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przepisów przeciwpożarowych (Art. 100).
Dział dziesiąty Kp., poświęcony jest wyłącznie zagadnieniom z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, najważniejsze z nich według mnie to:
1. Pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy. Na zakres odpowiedzialności pracodawcy nie wpływają obowiązki pracowników w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz powierzenie wykonywania zadań służby bezpieczeństwa i higieny pracy specjalistom spoza zakładu pracy, o których mowa w art. 23711 § 2 (Art. 207).
2. Przestrzeganie przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy jest podstawowym obowiązkiem pracownika. W szczególności pracownik jest obowiązany:
1) znać przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, brać udział w szkoleniu i instruktażu z tego zakresu oraz poddawać się wymaganym egzaminom sprawdzającym, (Art. 211).
3. Pracodawca jest obowiązany zaznajamiać pracowników z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczącymi wykonywanych przez nich prac. (Art. 2374).
Normy w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, zawarte są w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 roku.
Do najważniejszych, według mnie ogólnych przepisów dotyczących problematyki bezpieczeństwa i higieny pracy zawartych w rozporządzeniu należą:
15.1. Pomieszczenia pracy i ich wyposażenie powinny zapewniać pracownikom bezpieczne i higieniczne warunki pracy.
39.1. Pracodawca jest obowiązany oceniać i dokumentować ryzyko zawodowe, występujące przy określonych pracach, oraz stosować niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko.
Problematykę szkoleń w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy reguluje Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy a dnia 27 lipca 2004 roku.
Najważniejsze według mnie uregulowania z tego rozporządzenia, spełniają ważne zadania w uświadamianiu zagrożeń oraz uczą umiejętności ochrony przed tymi zagrożeniami. Przygotowanie takie to jeden z podstawowych wymogów w zapobieganiu wypadkom przy pracy.
2.1. Pracodawca zapewnia pracownikowi odbycie, odpowiedniego do rodzaju wykonywanej pracy, szkolenia, w tym przekazanie mu informacji i instrukcji dotyczących zajmowanego stanowiska pracy lub wykonywanej pracy.
4.1. Szkolenie może być organizowane i prowadzone przez pracodawców lub, na ich zlecenie, przez jednostki organizacyjne uprawnione do prowadzenia działalności szkoleniowej w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy na podstawie przepisów o systemie oświaty.
6. Szkolenie jest prowadzone, jako szkolenie wstępne i szkolenie okresowe.
Uchwalony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w grudniu 1966 r. a ratyfikowany przez Radę Państwa Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej 3 marca 1977 roku, Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych, obejmuje oprócz praw narodów do samostanowienia, równości i wolności wszystkich ludzi również prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.
Przytoczenie w tym miejscu dwóch artykułów potwierdza, że idea zapewnienia bezpiecznych warunków pracy była już podnoszona wiele lat temu.
1. Państwa Strony niniejszego Paktu uznają prawo do pracy, które obejmuje prawo każdego człowieka do uzyskania możliwości utrzymania się poprzez pracę swobodnie wybraną lub przyjętą, oraz podejmą odpowiednie kroki w celu zapewnienia tego prawa.
2. Kroki, jakie Państwa Strony niniejszego Paktu powinny podjąć w celu osiągnięcia pełnej realizacji tego prawa, będą obejmowały programy technicznego i zawodowego poradnictwa i szkolenia, politykę i metody zmierzające do stałego rozwoju gospodarczego, społecznego i kulturalnego oraz do pełnego, produktywnego zatrudnienia na warunkach zapewniających jednostce korzystanie z podstawowych wolności politycznych i gospodarczych (Art. 6).
3. Państwa Strony niniejszego Paktu uznają prawo każdego do korzystania ze sprawiedliwych i korzystnych warunków pracy, obejmujących w szczególności:
b) warunki pracy odpowiadające wymaganiom bezpieczeństwa i higieny pracy (Art. 7).
Unia Europejska, której członkiem jest Polska, jako całość dba o sprawy bezpieczeństwa swoich obywateli nie tylko dotyczących bezpieczeństwa osobistego, ale również z zakresu wykonywania pracy. Można to dostrzec w uregulowaniach Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej. Praca nie może stanowić zagrożenia dla zdrowia i życia obywateli Unii. Każdy pracownik powinien mieć zapewnioną pracę zgodnie z prawami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy uwzględniającymi zarówno zdrowie pracownika jak i jego godność osobistą.
Należałoby przytoczyć tutaj dwa ważne artykuły z Karty Praw Podstawowych UN.
1. Każdy ma prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego (Art. 6).
2. Każdy pracownik ma prawo do warunków pracy szanujących jego zdrowie, bezpieczeństwo i godność (Art. 31).
Jednym z bardzo ważnych dokumentów dotyczących międzynarodowej ochrony praw człowieka jest Powszechna Deklaracja Praw Człowieka z 1948 r.
Przytoczona Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego Organizacji Narodów Zjednoczonych, chociaż ma wielkie znaczenie moralne oraz polityczne, może też być głównym, niekwestionowanym oraz ogólnoświatowym, ważnym punktem odniesienia, to jednak nie jest źródłem obowiązującego prawa. Z Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka zacytuję dwa wybrane artykuły dotyczące prawa człowieka do swojego bezpieczeństwa.
1. Każdy człowiek ma prawo do życia, wolności i bezpieczeństwa swej osoby.
2. Każdy człowiek ma praco do pracy, do swobodnego wyboru pracy, do odpowiednich i zadowalających warunków pracy oraz do ochrony przed bezrobociem.
Źródła:
Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. Nr 78, poz. 483, ze zm.
Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej 2007/C 303/01 z dnia 14 grudnia 2007 r., Parlament Europejski Rada Komisji, Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej C 303/1.
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka z dnia 10 grudnia 1948 r. Rezolucja przyjęta i proklamowana, Trzecia Sesja Ogólnego Zgromadzenia ONZ, 217 A, Paryż.
Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych, Dz.U. z 1977 r. Nr 38, poz. 169.
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, Dz.U. z 1997 r. Nr 129, poz. 844 i Dz.U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1649 i 1650, ze zm.
Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, Dz.U. Nr 180, poz. 1860, ze zm.
Ustawa Kodeks Pracy z dnia 26 czerwca 1974 r., Dz.U. Nr 24, poz. 141, ze zm.
Kod QR do tego wpisu
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz